Only in Kenia

Habari,

De tijd vliegt, inmiddels zitten we alweer op de helft van de tijd van ons veldwerk. Hoewel het type veldwerk elke dag hetzelfde is, maken we wel iedere dag weer nieuwe dingen mee. Ook heb ik al heel veel geleerd en gezien van Kenia, daarom nu een blog om leuke, gekke en bijzondere gebruiken met jullie te delen.

Kenianen hebben een hele leuke manier van geld bewaren en rentenieren. Namelijk met dieren! Ik vroeg een keer of ze de koe hadden voor het vlees of voor de melk. Ze keken me echt heel vreemd aan bij die vraag. De meeste mensen hebben koeien niet voor zo’n functie maar kopen ze een koe of een geit om daar hun spaarcenten in te stoppen. Als ze geld te kort hebben dat verkopen ze hem weer. En doordat de koeien en geiten zich vermenigvuldigen wordt hun investering uiteindelijk ook weer meer waard.

Soms zijn de verschillen die we op een dag zien echt heel groot. Dan zitten we het ene moment in een groot stenen huis bij een boer met ontzettend veel land. En het volgende moment in het meest armste hutje van mensen die nauwelijks bezittingen hebben. Het meest arme hutje waar ik ben geweest was maar een paar vierkante meter groot, in de ene hoek een vuurtje, verder een mini bankje en dat was het eigenlijk. En daar woont dan een gezin met 3 kinderen, slapen doen ze gewoon op de vloer. Ik dacht eerst dat het een schuurtje was bij hun land en dat ze ergens ander een huisje zouden hebben, maar dit bleek het dus echt te zijn.

Jullie kennen ze wel, de zak van Max of de grote kledingcontainers. Speciaal voor kleding in derdewereldlanden. Ik heb me altijd afgevraagd wat er mee gebeurd, maar ik kan jullie vertellen; die kleding komt toch echt in Afrika aan. Je ziet kinderen en volwassenen in shirts met Duitse en Franse teksten, een shirt van een 1 of ander toernooi en de oudste omatjes met Manchester United mutsen op.

Afrika bestaat nog steeds uit heel veel stammen. Deze stammen verschillen in uiterlijk niet mee zoveel omdat iedereen wel is overgestapt op westerse kleding, maar in tradities en gebruiken zie je wel duidelijk verschil. In ons onderzoeksgebied hebben we 2 verschillende stammen, het verschil is merkbaar en soms zeer verwarrend. Ten eerste al in de taal; we leren steeds wat Keniaanse woordjes om mensen te bedanken (vinden ze echt fantastisch als je wat dingen in hun taal zegt). Swahilli is de algemene taal in Kenia en Asanté is dan bedankt, maar in het Luo moeten we Erokamane zeggen en tegen tribes in the bergen moeten we Kongoi zeggen. Best verwarrend dus. Ook in gebruiken zijn ze iets verschillend, bij de ene stam hebben oude omaatjes enorm uitgerekte oorlellen en mogen vrouwen niet met vreemde mannen praten. Nog een grappige traditie is dat de stam in de bergen niet zegt hoeveel dieren ze hebben. Ze geloven namelijk dat als je je koeien telt, dat ze stoppen met vermenigvuldigen. Wel lastig voor ons interview waarin we altijd vragen hoeveel dieren ze hebben, dan zeggen ze 4 en later zien we 10 koeien lopen. In de bergen tellen we dus tussen het veldwerk door nog even het vee, hopelijk stoppen ze dus niet met vermenigvuldigen!

Nog een leuk feitje voor de atleten onder ons (waar ik mn broer en zusje sowieso al onder kan rekenen); helaas kunnen niet alle Kenianen hier zo hard rennen. Alle Keniaanse Marathonlopers komen van 1 bepaalde stam die in de bergen wonen (dezelfde stam als in mijn gebied in de bergen), ze hebben eigenlijk al hun hele leven hoogtetraining dus want ze wonen rond de 2000m. Maar dat verklaart dus ook waarom de achternamen van al die marathonlopers met Kip of Kap begint, alle namen van die stam beginnen daar mee. Ook de plaatsnamen van de dorpjes waar ik met veldwerk heen moet (Kap Sarok, Kipsoit etc.). De Nederlands/Keniaanse loopster Kiplagat is hier ook nog steeds een fenomeen trouwens.

Nog wat grappige dingen die we hebben meegemaakt hier wat betreft huidskleurverschillen. We stonden afgelopen vrijdag in het veld met heel veel kinderen om ons heen. Na even verlegen te zijn durfden ze ons af en toe aan te raken, want hoe voelt dat nou zo’n blanke huid. Na een tijdje trok een kindje onze broekspijpen omhoog, helemaal verbaasd dat onze benen ook wit waren haha. Daarna liet ik mijn buik zien en gingen alle kinderen stuk van het lachen. Ze denken dat onze buik en benen dan wel bruin zijn ofzo.
Daarnaast vroeg ook 1 van de stafleden hier wat voor beest ons zo lelijk had gestoken dat we allemaal plekjes op onze armen hadden, hij wees toen op onze moedervlekken. Dat dus moeten uitleggen dat we daar wel pigment hadden net als zij, heel apart dat ze dat niet wisten.

Ook hebben we weer bij wat boeren wat traditionele dingen te eten/drinken gekregen. Bij 1 boer kregen we een soort papje gemaakt van Millet, een soort gewas dat wij in Nederland niet kennen. Dat was nog wel te eten. Maar bij 1 boerin kregen we zure melk met as van een bepaalde plant die ze verbranden, was een locale traditie. Ik lust sowieso geen karnemelk en de vlokken en het as in de melk zagen er niet bepaald uitnodigend uit. Uit beleefdheid een paar slokjes geproefd maar het zat er echt niet in dat ik een hele mok van dat spul zou opdrinken. Onopvallend de mok doorgegeven aan onze chauffeur die het super lekker vond. Helaas had de vrouw het gezien en vroeg of ik verse melk wilde, dus kreeg ik een nieuwe mok met verse melk van de koe die zelfs nog een beetje warm was. Dat was veel beter te drinken en ben niet ziek geworden :).

Sommige vrouwen lopen hier echt met emmers of enorme zakken op hun hoofd. Op hun hoofd hebben ze dan een soort band waar ze de zware spullen op kunnen zetten. Laatst kwamen we op straat kinderen tegen, we hebben toen gevraagd of we het ook eens mochten proberen. Was nog best lastig, en ongelofelijk hoe zwaar die mand was. Er zat echt een aantal kilo meel in, heb dus wel erg goed uitgekeken. Niet dat ik ineens een paar weken eten over straat liet vallen.

Vaak zeggen ze: in Afrika gaan kinderen niet naar school, maar in Kenia gaan de meeste kinderen wel naar school. Overal langs de weg kom je op bepaalde tijdstippen heel veel kinderen in schooluniformen naar huis lopen. Ieder kind gaat dus naar school, maar de kwaliteit van de scholen kan soms wel heel slecht zijn. Op school leren ze rekenen en schrijven maar ze krijgen ook lessen over hygiëne en ook over landbouw. Uiteindelijk komt bijna iedereen in deze regio wel in de landbouw terecht. Laatst kwamen we allemaal kinderen tegen die met ploegbijlen naar huis liepen. Die hadden dus een dagje ploegen als les gehad.

In Kenia zijn ze niet zo slim in drempels bouwen. Aan de ene kant, goed dat ze er zijn hoor! De drukke wegen gaan dwars door dorpen en steden heen, als er geen drempels zouden liggen zou het verkeer er keihard door heen crossen. Maar ze zijn echt heel naar, het is een heel klein, maar steil heuveltje dat nauwelijks zichtbaar is. Soms doemen ze ineens uit het niets op terwijl je 80km/h rijdt. Dan moet je dus vol op de rem en bijna stilstaand over die drempels omdat je anders gelanceerd wordt. Heb het nog niet meegemaakt, maar ik denk dat als je een drempel niet ziet en er met vol gas overheen gaat, je echt de onderkant van je auto kwijt bent.

Kinderen zijn zooo schattig hier. In Nederland zit een kind van 3 jaar half slapend in een buggy, niet eens om zich heen te kijken. Hier komen de kleinste kinderen, half struikelend over hun eigen benen nog wel aangerend om te kijken wat er allemaal gaande is op straat.

Ik voel me hier soms net de koningin, overal waar we met de auto komen moeten we zwaaien naar alle nieuwsgierige mensen. Het klinkt dan; Hello, how are you? Dat is het eerste Engels dat ze in Kenia leren. Overal waar je langs de straat nieuwsgierige kinderen tegenkomt roepen ze: Hello, how are you? En dat dan 20x achter elkaar. Mijn meest uitgesproken zin is hier dan ook: I am fine, thank you.

In Kenia zijn ze heel gelovig. We hebben het nu al meerdere keren meegemaakt dat we bij locals in huis komen en dat er plots opeens een heel gebed voor je wordt uitgesproken. In het begin had ik niet zo goed door wat ze aan het doen was, ik er dus dwars doorheen praten, oeps.. Nu wacht ik netjes af, zeg Amen, en ga pas zitten als het gebed is afgelopen. Daarnaast zijn begrafenissen ook nogal een beleving. Een keer stonden we in het veld en we hoorden allemaal vrouwen gillen, ik dacht dat er een hardloopwedstrijd was en dat ze aan het aanmoedigen waren ofzo, zo klink het. Maar nee, niets was minder waar, er was iemand overleden en het hoge gegil van de vrouwen was uit rouwen. Op vrijdagavond voor de begrafenis gaan ze al heel de avond muziekspelen en zingen en dansen enzo, zaterdag wordt de overledene begraven, gebeden en muziek met zang en dansen wisselt elkaar dan af. De hele dag lang zagen we mensen zingen en dansen, tot in de late uurtjes ging dat door. Het lijkt heel feestelijk dus, maar het is allemaal om de overledene te eren.

Al een paar keer heb ik de uitspraak gehoord: ‘Only in Kenya’. En daarmee bedoelen ze, dit is ook echt alleen mogelijk in Kenia. Veiligheidsregels lijken hier niet te bestaan. Een kraan die tijdens het graven met 1 kant van de rupsbanden loskomt van de grond, en dat vlak boven een afgrond, werkt gewoon door hoor. Daarnaast vinden weg werkzaamheden ook gewoon tussen het normale verkeerd door plaats. Een kraan of welke machine dan ook rijd er gewoon kriskras doorheen. Tja, only in Kenia ;).

Kenianen slapen overal. Al een paar keer zag ik mensen op vreemde plekken langs de weg liggen dat ik even dacht; die is dood! Maar nee hoor, Kenianen slapen gewoon op de vreemdste plekken. Op de stoel, onder een boompje, op de middenberm. Zolang er maar wat schaduw is dan gaan ze er languit liggen slapen.

Oja ik weet inmiddels ook alles van auto’s. Binnen 1 week hadden we een lekke band en zaten we echt finaal vast in de modder. Met die lekke band gingen de jongens van waar we verblijven ons helpen met de band vervangen. Ik ging er vanuit dat zij wel wisten hoe het werkte, maar nee.. Toen ze op een gegeven moment aan mij gingen vragen wat de volgende stap was dacht ik; ai, die weten net zo weinig als ik. Kwam er dus op neer dat we met 5 onervaren 20’ers een band aan het vervangen waren. Ging uiteraard ook nog eens mis, de krik klapte onder de auto uit, auto vol met zijn wielas de modder in. Dus een hele ervaring en weet nu wel hoe ik een band moet vervangen.

Dat was het wel weer zo’n beetje voor nu, morgen weer een nieuwe week vol veldwerk en waarschijnlijk weer nieuwe avonturen.

Oriti!

Renee